Kayra Han
Kaira olarak da adlandırılan Kaira Han veya kısaca Tengri, evrenin yaratıcısıdır. Türk mitolojisine göre, ne erkek ne de dişidir ve bunun yerine sonsuz bir su genişliğinde (zamanı temsil eden) sürekli olarak uçan saf beyaz bir kazdır. Kayra Han sonsuz sudan sıkıldı ve kendini yalnız hissetmeye başladı. Tam o anda Ak-Ana sudan çıktı ve ona yaratmasını söyledi.
Bu hikayeler birbirlerinden ödünç alınmış ve büyük ölçüde gelişmiştir, bu nedenle yaratılış efsanesi kabileden kabileye değişir. Bazı kabilelerde beyaz kaz Ülgen olarak anılır ve Kayra'nın oğlu olarak anılırken, bazı kabilelerde Ülgen en büyük tanrıdır.
Yine bazı hikayelerde Kayra Han en büyük tanrı olarak görülürken, bazılarında ise Gök Tengri'nin oğludur. Bazılarında aslında Gök Tengri'nin kendisidir.
Altay Türklerine göre Gökler 17 kattan oluşuyordu ve Kayra Han en üst katta oturuyordu. Bazen gökler bir ağaç olarak temsil edilir ve Kayra Han'ın 17. dalda yaşadığı söylenir. Bu ağaç genellikle huş ağacı olarak adlandırılır ve Dünya ile Gökler arasındaki kozmik bir bağlantı olarak kabul edilir. Kayra Han'ın Ülgen, Erlik ve Kızağhan adlarında üç oğlu vardır. Diğer bazı hikâyelerde Kayra'nın üçten fazla çocuğu vardır ve bazı hikâyelerde Erlik, Ülgen üzerinden Kayra'nın torunudur.
İnsanları ateşten, rüzgardan ve sudan yarattı ve sonra onlara hayat verdi. Gök tanrısının, yeryüzüne bereket getiren çeşitli fenomenlerin gücünü temsil eden Mavi Tengri ve insanlığın kaderine hükmeden Ebedi Tengri'nin iki yönü vardır. İki terim genellikle birbirinin yerine kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder