Gerçek hayatta bu şekilde yaşanamaz. F: Henning Dalhoff / Science Photo Library.

İlk Amerikalılar Kıtaya Alaska Üzerinden Değil Denizden Gelmiş Olabilir

Bir tarih öncesi DNA çalışması, insanların ilk defa Amerika’ya nasıl ulaştığına dair kabul görmüş fikirleri sarsıyor.

Çalışma, buzul çağı insanlarının iki buzul arasındaki kara geçidi üzerinden Amerika’ya geçmiş olamayacağını, çünkü bu geçidin biyolojik olarak yaşama elverişli olmadığını iddia ediyor.

Genel kanı iki buzulun geri çekilmeye başlamasıyla insanların günümüz Kanada’sı üzerinden güneye ilerleyerek Amerika’ya yerleştiği yönünde.

Fakat önemli bir sıkışma noktasından çıkarılan DNA’ların analizi, bu durumun mümkün olmadığını zira hayatta kalmak için gerekli kaynakların bu buzsuz geçitte bulunamayacağını gösteriyor.

Araştırmacılar insanların büyük ihtimalle deniz yoluyla geldiklerini iddia ediyorlar.

Uluslararası araştırmacılardan oluşan ekip, geçitte önemli bir noktadan çıkarılan antik DNA’yı buzulların geri çekilmeye başlamasıyla ekosistemin nasıl değiştiğini araştırmak için kullandı.

Buzla kaplı arazinin yaşanabilir bir geçide dönüşümü ile farklı bitki ve hayvan varlığının ortaya çıkışının ne zaman ve nasıl gerçekleştiğini kapsamlı bir şekilde ortaya koyan bir tablo oluşturdular.

Böyle bir tarih öncesi canlandırma projesi daha önce denenmedi. 

Aşılmaz geçit

Araştırmacılar insanların bu geçitten 12.600 yıl öncesinden itibaren geçmiş olabileceğini fakat daha öncesinde, avcı-toplayıcı yaşam tarzı için gerekli olan av hayvanlarıyla, yakıt ve aletler için odun gibi önemli kaynaklardan yoksun olduğu için geçmenin mümkün olmayacağı sonucuna vardılar.

Eğer bu doğruysa 12.600 yıl öncesinden çok daha önce buz örtüsünün güneyinde bulunan ilk Amerikalılar güneye yolculuğu başka bir şekilde yapmış olmalı.

Çalışmanın yazarları muhtemelen Pasifik kıyısı boyunca ilerleyerek geldiklerini öne sürüyor. Bu insanların kim oldukları ise yaygın bir tartışma konusu.

Arkeologlar Amerika’ya ilk yerleşenler arasında Clovis insanlarının bulunduğu konusunda hemfikir. Bu tarih öncesi Amerikan yerli halkı adını karakteristik taş el aletlerinin bulunduğu New Mexico, Clovis’ten alıyor ve arkeolojik kayıtlarda ilk defa 13.000 yıldan daha önce yer alıyor.

Yeni çalışma buzsuz geçidin o dönemde tamamen geçmeye elverişsiz olacağını öne sürüyor.

“Sonuç olarak, geçit 13.000 yıl öncesinde fiziksel olarak açık olsa da, geçebilmek birkaç yüzyıl sonra mümkün olmuştur,” diyor çalışmayı yürüten, Cambridge Üniversitesi St. John’s College üyesi ve bir evrimsel genetikçi olan Eske Willerslev.

Donmuş göl

“Bu durum günümüz ABD’si ile Orta ve Güney Amerika’sına gelen insanların başka bir yol izlemiş olmaları gerektiği anlamına gelir. Bu insanlar Clovis insanları ya da başka bir topluluk da olsa uzun zamandır iddia edildiği gibi bu geçidi kullanarak gelmiş olamazlar.” diyor.

Ekip kışın donmuş bir gölün üzerinde kanıt topladı ve “saçma yöntemleri” adı verilen bir yöntem uyguladı.

“Ayrı türlerden belirli DNA parçaları aramak yerine bakteriden hayvana orada bulunan her şeyi diziledik. Bu şekilde neler elde edebileceğiniz oldukça şaşırtıcı. Balık, kartal, memeliler ve bitkilerden kalıntılar bulduk,” diyor Willerslev.

Önemli olarak, bu çalışma 12.600 yıl öncesine kadar geçitte bitki ya da hayvanların olmadığını gösteriyor.

---

New Scientist. 10 Ağustos 2016.

Makale: Pedersen, M. W., Ruter, A., Schweger, C., Friebe, H., Staff, R. A., Kjeldsen, K. K., … & Potter, B. A. (2016). Postglacial viability and colonization in North America’s ice-free corridor. Nature, 537(7618), 45-49.