KAŞGARLI MAHMUT'A GÖRE TÜRK BOYLARI

KAŞGARLI MAHMUT'A GÖRE TÜRK BOYLARI

Kaşgarlı Mahmut Divan-ı Lugat it-Türk'te, “Türkler aslında yirmi boydur.” diye yazar. Ancak Bulgar Türkçesinden çok sık örnekler verdiği halde, bu yirmi boyun içinde Bulgarları saymayı unutmuştur. Böylece Bulgarlarla birlikte, 11. yüzyılda Türkler yirmibir (21) boydur. Kaşgarlı, bu boyları şöyle sıralar:

“Rum ükesine en yakın olan boy Beçenektir. Sonra Kıfçak, Oğuz, Yemek, Başgırt, Basmıl, Kay, Yabaku, Tatar, Kırgız gelir. Kırgızlar Çin ülkesine yakındırlar. Bu boyların hepsi Rum ülkesi yanından doğuya doğru uzanır gider.

Çiğil, Toxsı, Yağma, Uğrak, Çaruk, Çomul, Uygur, Tanğut, Kıtay. Kıtay ülkesi Çin'dir. Bundan sonra Tawgaç gelir. Orası Maçin'dir. Bu boylar güney ile kuzey arasında bulunurlar.

Gezginci olarak yabancılarla karışanlar Hotan ve Tibet halkı ile Tanğutların bir kısmıdır. Bunlar Türk eline sonradan gelmişlerdir.

Çin ve Maçin halkının ayrıca dilleri vardır. Bununla birlikte şehirliler Türkçeyi iyi bilirler. Mektuplarını bize Türk yazısı ile yazarlar.

Uygurlar, 24 harften oluşan Türk yazısını kullanırlar. Kitaplarını, mektuplarını bununla yazarlar. Uygurların ve Çinlilerin bundan başka bir yazıları daha vardır. Defterlerini, senetlerini bununla yazarlar. Bu yazıyı Müslüman olmayan Uygurlarla Çinlilerden başkası okuyamaz. Söylediklerim, şehir halkıdır.

İki dil bilenler Soğdak, Kençek ve Argu boylarıdır. [Kaşgarlı, sözlüğünde bu lehçelerden örnekler verdiği halde, işginçtir ki bu boyları Türk saymaz. Bu boylar da eklendiğinde, 11. yüzyıldaki Türk boylarının sayısı yirmidörde çıkar. ]

Tübüt'ün (Tibet'in) ve Hotan'ın ayrı dilleri ve ayrı yazıları vardır. Bunların ikisi de Türkçeyi güzel konuşamaz.

Çaparkalıların (Japonların) ülkelerin uzak olması, araya büyük denizlerin girmiş bulunması yüzünden, dilleri bizce bilinmiyor.”

Kaşgarlı'nın yazdıklarından ne anlıyoruz?

O dönemdeki Türk boyları, bugün “Uygur Alfabesi” diye adlandırdığımız Türk yazısını kullanmaktadır. Kitaplarını ve mektuplarını bununla yazarlar.

Uygurlar, Tangutlar, Kıtaylar ve Tawgaçlar bu yazının dışında bugün “Çin alfabesi” ya da “Çin İşaretleri” dediğimiz bir başka Türk yazısı daha kulanmaktadırlar. Defterlerini ve senetlerini bununla yazarlar.

Aşağıdaki haritada Çin resmi tarihindeki Xi Xia, Liao ve Song hanedanlıklarının toprakları görülüyor. Xi Xia, Liao ve Song adları, resmi Çin tarihçilerinin uydurmuş oldukları adlardır.

“Xi Xia”, Tangutların devletidir. “Liao”, Kıtayların devletidir. Kaşgarlı'nın “Çin” dediği yer bu iki devlettir. “Song” da Tawgaçların devletidir, yani “Maçin”dir. Tangutlar, Kıtaylar ve Tawgaçlar Türk boylarıdır ve bu ülkeler, Türk ülkelerdir.

Kaşgarlı'nın yazdığı gibi “Çin ve Maçin halkının ayrıca dilleri vardır. Bununla birlikte şehirliler Türkçeyi iyi bilirler. Mektuplarını bize Türk yazısı ile yazarlar.”

Bu “ayrıca diller” hangileridir? Tangut ve Kıtay ülkelerindeki “ayrıca dil”, Mançuca ile bugün Moğolca dediğimiz dildir. Moğolca, Türkçe ile Mançucanın (Tunguzcanın) karışımından oluşmuş bir dildir.

Tawgaç ülkesindeki “ayrıca dil” ise, bugün Mandarin dili diye adlanan dilin Mançuca ile yoğrulmadan önceki halidir. Tawgaç Türklerinin saray dildir.